Film “Podmornica” ili “Das Boot”, kako se zove u originalu, ratni je film redatelja Wolfganga Petersena iz 1981. godine. Dodajmo i da je ovo jedno je od najdojmljivijih i najrealističnijih ostvarenja ratnog žanra u povijesti filma. Snimljen prema istoimenom romanu Lothara-Günthera Buchheima, film prikazuje klaustrofobičnu svakodnevicu posade njemačke podmornice U-96 tijekom Drugog svjetskog rata. Umjesto glorifikacije ratnih pothvata, “Das Boot” nudi surovu, gotovo dokumentarnu sliku ratne stvarnosti. Točnije, straha, iscrpljenosti i besmisla sukoba…
| VEZANO: Više o filmovima ratne tematike možete doznati ovdje.
Radnja filma “Podmornica” odvija se 1941. godine, u vrijeme kada je njemačka “Kriegsmarine” pokušavala blokirati britanske opskrbne rute u Atlantskom oceanu. Mladi ratni dopisnik (Herbert Grönemeyer) pridružuje se posadi podmornice U-96 kako bi izbliza upoznao “junaštvo” njemačkih mornara. No, ono što doživljava daleko je od heroizma – život u podmornici ispunjen je vlagom, smradom, tjeskobom i stalnom prijetnjom smrti. Kapetan (Jürgen Prochnow) i njegova posada bore se ne samo s neprijateljem, već i s morem, kvarovima, glađu i psihičkim slomom.
- PROČITAJTE VIŠE: Film ceste | Znan i kao “road movie”, ovaj specifični filmski stil usmjeren je na putovanje kao osnovni tematski i narativni element
Redatelj Wolfgang Petersen stvara izvanrednu atmosferu pomoću uskih kadrova, prigušenog svjetla i zvuka koji neprestano podsjeća na metalno disanje podmornice. A tako i gledatelj osjeća tjeskobu i klaustrofobiju, kao da je i sam dio posade. Glazba Klausa Doldingera dodatno pojačava napetost, a kamera Josta Vacana briljira u prikazu skučenih prostora i izraza očaja na licima mornara.
Film u redateljskoj verziji traje više od tri sata, no niti u jednom trenutku ne gubi intenzitet
Ono što “Das Boot” čini posebnim jest njegova humanistička poruka. Naime, film ne glorificira nacističku ideologiju, nego prikazuje obične ljude zarobljene u ratnom mehanizmu koji im oduzima dostojanstvo i razum. Upravo zbog toga film je postao univerzalni antiratni simbol, jednako cijenjen i na Istoku i na Zapadu.
Spomenimo i da je ratni film “Podmornica” kritika dočekala s oduševljenjem. Također, “Das Boot” je bio nominiran za čak šest Oscara, uključujući režiju, scenarij, montažu, fotografiju i zvuk. A to je za njemački film tada bio izuzetan uspjeh. Ukratko, ovaj film se i danas smatra jednim od najboljih europskih filmova svih vremena i nezaobilaznim klasikom ratne kinematografije. Više o ovom filmu možete doznati na IMDB-u, a on na toj stranici ima ocjenu od čak 8.4/10.
Das Boot (2019.) | Nasljednik kultne “Podmornice” za novo doba
Četiri desetljeća nakon što je Wolfgang Petersen snimio legendarni film “Das Boot“, njemačka televizijska produkcija Sky Deutschland odlučila je oživjeti priču u modernoj formi. Serija “Das Boot” koja se počela prikazivati 2018. godine nije izravni remake, već svojevrsni duhovni nasljednik originala. Radnja je smještena u 1942. godinu, nekoliko mjeseci nakon događaja iz filma i prati novu posadu podmornice U-612, dok na kopnu paralelno pratimo priču o francuskom Pokretu otpora. Serija, koju su režirali Andreas Prochaska i kasnije Matthias Glasner, kombinira napetost podmorničkih scena s političkim intrigama, špijunažom i moralnim dilemama okupirane Europe. Produkcijski standardi su visoki, s dojmljivom rekonstrukcijom ratne atmosfere i vizualno impresivnim prikazom morskih dubina.
Iako se suočila s usporedbama s kultnim originalom, ratna TV serija “Das Boot” uspjela je pronaći vlastiti identitet. Tako je ona više “serijalna drama” o ljudima uhvaćenima u vrtlog rata nego klasični ratni film. Također, serija je pohvaljena zbog autentičnosti, napetosti i slojevitih likova te je dokazala da priča o podmorničarima i dalje može zaroniti duboko. I u more, ali i u ljudsku psihu. Više o ovoj TV seriji koja se prikazivala od 2018. do 2023. godine možete doznati na IMDB-u, a ona na toj stranici ima ocjenu 7.6/10.
10 zanimljivosti o filmu “Das Boot”:
- Snimanje je trajalo gotovo dvije godine, a veliki dio scena sniman je u studiju s pravom maketom podmornice.
- Glumci su snimani redoslijedom radnje, kako bi njihova iscrpljenost izgledala autentično.
- Redatelj Wolfgang Petersen kasnije je u Hollywoodu snimio filmove poput “Air Force One” i “Troy“.
- Maketa podmornice bila je izuzetno detaljna, a kretanje kamere unutar nje bilo je tehnički revolucionarno.
- Jürgen Prochnow, koji glumi kapetana, stekao je međunarodnu slavu zahvaljujući ovoj ulozi.
- Film postoji u nekoliko verzija – kino od 149, TV od čak 293 i redateljska od 209 minute.
- Buchheim, autor romana, nije bio zadovoljan prikazom u filmu – smatrao ga je previše senzacionalističkim.
- Zvuk dubinskih bombi sniman je posebnim tehnikama kako bi bio što realističniji.
- Glumci su često morali raditi u skučenim, gotovo neprozračenim prostorima.
- Film je poslužio kao inspiracija za videoigre, dokumentarce i seriju “Das Boot” iz 2018. godine.
Filmovi slični “Das Bootu”:
The Hunt for Red October | Lov na Crveni oktobar | Režija: John McTiernan | 1990.
- Američki triler o sovjetskom zapovjedniku podmornice koji pokušava prebjeći u SAD s najmodernijim nuklearnim brodom. Film kombinira napetost podmorničkog rata s političkom intrigom i vrhunskim glumačkim izvedbama Seana Conneryja i Aleca Baldwina. Odlikuje ga slična atmosfera napetosti i osjećaj klaustrofobije kao u “Das Bootu“.
Crimson Tide | Crveni val | Režija: Tony Scott | 1995.
- U fokusu su sukobi između zapovjednika i njegova prvog časnika – Genea Hackmana i Denzela Washingtona – na američkoj nuklearnoj podmornici tijekom krizne situacije. Film istražuje moralne dileme i psihološki pritisak unutar zatvorenog vojnog sustava, slično kao “Das Boot“.
U-571 | Režija: Jonathan Mostow | 2000.
- Inspiriran stvarnim događajima, film prati američku posadu koja pokušava ukrasti Enigma, njemački uređaj za kodiranje poruka, iz potopljene podmornice. Iako manje realističan, zadržava napetost i tjeskobu podmorničkog okruženja te odaje počast Petersenovu filmu.
The Thin Red Line | Tanka crvena linija | Režija: Terrence Malick | 1998.
- Poetski antiratni film o bitki za Guadalcanal. Fokusira se na unutarnje svjetove vojnika, moralne dileme i besmisao rata. Poput “Das Boota“, naglasak nije na akciji, nego na psihološkom i filozofskom aspektu ratnog iskustva.
Saving Private Ryan | Spašavanje vojnika Ryana | Režija: Steven Spielberg | 1998.
- Jedan od najrealističnijih prikaza Drugog svjetskog rata. Film dijeli s “Das Bootom” istu brutalnu iskrenost i humanistički pristup, prikazujući rat kao strahotu, a ne junaštvo. Intenzitet i emocionalna težina podsjećaju na Petersenovu estetiku.
Letters from Iwo Jima | Pisma s Iwo Jime | Režija: Clint Eastwood | 2006.
Film prikazuje bitku za Iwo Jimu iz perspektive japanskih vojnika. Kao i “Das Boot“, ruši stereotipe prikazujući “neprijatelja” kao ljude s emocijama, strahovima i snovima. Realističan, dirljiv i duboko antiratni film.
